Zeilende vrachtvaart

Vorige week waren de Wereldhavendagen (www.wereldhavendagen.nl) in Rotterdam. Naast het gebruikelijke spektakel waren er ook weer veel oude schepen te bewonderen en te bezoeken in de Leuvehaven. Deze erfgoedschepen zijn enerzijds een contrast voor het dynamische Rotterdam en anderzijds een aantrekkelijke blikvanger voor jong en oud. In deze context sprong heel fraai hierin uit het zeilvrachtschip Tres Hombres (www.svtreshombres.com) met gele kleurtjes en grappige flessen rum uit Haïti. Het was ook bijzonder dat de Tres Hombres de wereldhavendagen aandeed omdat dit schip, pioniers van vrachtvervoer per zeilschip, meestal onderweg is. Het schip inspireert scheepsbouwers om, net als vroeger, gebruik te maken van de wind als duurzame energiebron. Zo leidt een historische stadshaven weer tot memorabele ontmoetingen.Op youtube is ook een filmpje te zien van de Tres Hombres in de storm onderweg van Rotterdam naar Den Helder.
www.youtube.com
Posted in Geen categorie | Tagged | Reacties uitgeschakeld voor Zeilende vrachtvaart

Aandacht voor waterwonen

Aandacht voor waterwonen 

 

Gelezen in “Waterwonen in Nederland” 8-4-2011

 

NAi Uitgevers publiceerde onlangs het boek “Waterwonen in Nederland; Architectuur en stedenbouw op het water”. Het boek behandelt hoe wonen op het water kan bijdragen aan een nieuwe, duurzame en betekenisvolle vorm van stedenbouw. Waterwonen is niet een probleem dat opgelost moet worden. Het maakt nieuwe kwaliteiten mogelijk voor de stedenbouwkundige verweving van water en stedelijk wonen, belooft de inleiding.

 

Het boek beschrijft allereerst de motieven voor waterwonen en concludeert dat bescherming tegen het water het belangrijkste motief is gebleven. Een merkwaardige conclusie, omdat juist de mogelijkheden voor handel en transport en later vermaak mensen naar het water trok. Niet de angst maar de durf dreef hen. Vervolgens komen de waterwoon typologieën aan bod. Dubieus is dat naast drijvende woningen, amfibische woningen, paal- en terpwoningen ook dijkwoningen en huizen aan het water – vaarten, grachten en ‘makelaarswater’ – gerekend worden tot waterwoningen. De schrijvers erkennen dat hun definitie deze uitsluit, maar nemen ze toch op, omdat zij in sommige klimaatscenario’s te maken zouden kunnen krijgen met overstromingen. Tsja, dat geldt voor half Nederland – tot ‘Amersfoort aan zee’.

 

Ter inspiratie volgen 10 waterwoonprojecten: 8 Nederlandse (waarvan 4 gerealiseerd) en 2 buitenlandse. Zonder de woningen op het land aan het water (HafenCity Hamburg, Aquavista Almere en Stadswerven Dordrecht) blijven er 7 over. Bij slechts 4 is sprake van drijvende woningen, van ‘wonen op het water’. Nu is waterrijk Nederland wereldwijd koploper in wonen op het water, met 10.000 voormalige bedrijfsvaartuigen, vissersschepen, sleepboten, fantasievolle woonvaartuigen en woonarken. Die toont het boek niet. Als voorbeeld van de charme van een drijvende vrijstaat toont het boek de 460 woonboten in Sausalito Bay Californië. Hebben de auteurs soms iets gemist, in Amsterdam, Groningen, Rotterdam, Utrecht, Enkhuizen, Leeuwarden, Leiden, Zierikzee, Zutphen en al die andere watersteden in Nederland waar waterwonen al decennialang geliefd en populair is?? Waartegen willen zij zich beschermen? Vooruit ontwerpers, durf zal u drijven!

'De Sigaar', Prinsengracht, Amsterdam

Posted in Geen categorie | Tagged | Reacties uitgeschakeld voor Aandacht voor waterwonen

Waterland zonder schepen?

Gelezen in ‘Koersen op karakter’ 1-3-2011

Het kabinet werkt aan een visie Erfgoed en Ruimte. De aanzet daartoe heet ‘Koersen op karakter’ cultureelerfgoed.nl. Met dit koersdocument willen de Ministeries van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en van Infrastructuur en Milieu betrokkenen in het werkveld van cultureel erfgoed en ruimtelijke inrichting consulteren. Cultureel erfgoed willen zij gaan beschermen onder de paraplu van ruimtelijke kwaliteit. Met de consultatie willen de Ministeries scherp krijgen wat (welke cultureel-ruimtelijke opgaven) beschermd moet worden, wie dat moet doen (welke interbestuurlijke samenwerking en rijksrol), en hoe dit moet gebeuren (welke effectieve instrumenten).

Het koersdocument schetst vier karakteristieken, die de kenmerkende, bijzondere en aansprekende eigenschappen van Nederland schilderen. Van deze karakteristieken –  ‘waterland’, ‘stedenland’, ‘kavelland’ en ‘vrij land’ – willen we de geschiedenis kunnen blijven lezen. Terecht stelt het koersdocument dat in weinig deltagebieden water zozeer de bron werd van bestuurlijke organisatie, technologische vernieuwing en economische expansie. Ter adstructie volgt een reeks waterwerken: dijken, deltawerken, handelssteden, trekvaarten en havens. Vreemder is dat het koersdocument niet noemt welke objecten deze waterwerken, technologische vernieuwing en economische vooruitgang mogelijk maakten: de schepen. Nederland kende een enorme vloot  binnenvaart- en kustvaartschepen. Een klein deel hiervan is nog bewaard. Juist deze historische schepen zijn onmisbaar, willen we de geschiedenis van onze vaarten en havens kunnen blijven lezen. En dit maritieme erfgoed heeft, naast de zorg van particulieren en musea, bescherming nodig van de overheid.

Waarom worden historische schepen dan zo opvallend buiten beeld gehouden? Dit komt doordat de overheid met twee maten meet en geen oplossing weet. In het Wetgevingsoverleg MoMo van 31-1-2011 cultureelerfgoed.nl noemt  staatssecretaris Halbe Zijlstra de huidige situatie “buitengewoon vreemd”: historische schepen waarop gewoond wordt zijn volgens de Woningwet onroerende zaken, maar volgens de Monumentenwet roerende zaken. En de staatssecretaris weet dit niet op te lossen met een algemene regel. Maar wat natuurlijk wél kan is dat gemeenten de maritieme waarden van historische schepen, vaarten, havens en andere waterwerken opnemen in de cultuurhistorische paragraaf van hun bestemmingsplannen. Het ei van Abel Tasman!

foto www.kunstuk.com

Posted in Geen categorie | Tagged , , , | Reacties uitgeschakeld voor Waterland zonder schepen?

Groen dek

Gelezen op website van grote scheepswerf

Laatst liep de ‘Celebrity Solstice’ van stapel, het grootste cruiseschip ooit in Duitsland gebouwd. Opvallend is het groene dak, of liever het groene dek. Het is een natuurlijke grasmat, zodat de gasten ook midden op zee echt gras onder de voeten kunnen voelen. Om op te golfen, picknicken en jeu-de-boulen. Het groene dek is hier vooral een attractie. Maar groene daken aan boord van schepen zijn meer dan dat. Want groene daken zijn duurzaam: het isoleert tegen warmte, kou en geluid, bespaart energie en is goed voor de biodiversiteit. En duurzaamheid spreekt ook scheepsbewoners aan. Zien we binnenkort een zee van groene scheepsdaken verschijnen.

Op sommige schepen liggen zonnepanelen en groene daken niet voor de hand. Beide hebben flinke oppervlakken nodig en zijn nogal opvallend. Een blauw glazen stuurhutdak toont anders dan het traditionele witte of bruine houten dak. En een groene grasmat op de luikenkap, waar je donkerbruin hout of zeildoek verwacht…. Op een woonark misstaat dat niet, maar op een schip tast het de cultuurhistorische waarden aan. Voor arken en zelfs voor woonboten zie ik dan ook een groene toekomst. Maar op historische schepen is een groen dak geen optie. Zijn die dan niet duurzaam?

Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen, aldus de definitie van de VN-commissie Brundtland uit 1987”.

Het instandhouden van varend erfgoed is op zichzelf dus al duurzaam. Oude schepen blijven behouden als woonschip, charterschip of recreatieschip. Materialen, kennis en energie blijven bewaard. Op zo’n schip ga je bewust om met energie. Je voorraden water en brandstof zijn beperkt. Je gebruikt de wind om te zeilen en voor je windmolen. Een zonnecollector levert warm water.  Sommigen zuiveren zelfs hun afvalwater met een drijvend rietveldje. Goede voorbeelden van duurzaam bouwen aan boord, ook van historische schepen. Het wachten is nog op bruine zonnepanelen.

Celebrity Solstice
Posted in Geen categorie | Tagged , | Reacties uitgeschakeld voor Groen dek